Met veel dank aan Gerrit Wormgoor die de geschiedenis van onze huidige vereniging zo mooi omschreven heeft!

 

 

 

Geschiedenis van Pluimvee- en Konijnenfokkersvereniging 'Nut en Sport'  Eibergen.

=====================================================================

In navolging van het buitenland werd hier in Nederland op 1 februari 1886 de vereniging Avicultura in ‘s-Gravenhage opgericht, met als doel, ”ook hier te lande belangstelling op te wekken voor de teelt van pluimveegedierte, zowel uit een oogpunt van nut als van genoegen”.

 

Op 27 september 1894 werd in Utrecht de vereniging “Ornithophilia” opgericht, met als doel om één maal per jaar een internationale pluimveetentoonstelling te organiseren.

 

Aan de basis van beide verenigingen stonden vooral  enkele vooraanstaande en enthousiaste personen.

 

Nadat in december 1897 de Nederlandse Konijnenfokkersbond werd opgericht, werden ook de konijnen in 1899 vast onderdeel van de “Ornithophilia” tentoonstellingen.

 

Ook in Eibergen waren reeds in de loop van de twintiger jaren van de vorige eeuw verscheidene personen die zich bezig hielden met het fokken van hoenders, maar dan voornamelijk om de eieren. Enkelen hadden tevens  postduiven, maar van wedstrijdvluchten was nog geen sprake. Toch bestond bij sommigen een duidelijke wens tot oprichting van een vereniging.

 

In Winterswijk was op 1 november 1922 al een vereniging opgericht, op 24 januari 1923 in Neede en in Borculo op 20 september 1923.

 

In Neede woonde aan het begin van de Oudestraat op nr. 6, vlakbij de Grote Kerk, de heer E. Damstra. Deze was reeds bevoegd voor  het keuren van hoenders. ( Was in latere jaren A-keurmeester). De heer Damstra had een sigaren- en tabakszaak. Waarschijnlijk is hij de persoon geweest die in deze regio de aanzet heeft gegeven tot het oprichten van een vereniging. Veel verenigingen heeft hij bij het oprichten daarom ook  geadviseerd welke formaliteiten er moesten worden verricht om tot oprichting van een vereniging  te komen. Aansluiting bij de landelijke organisatie, het maken van een (voorlopig) reglement, contributie, aankondiging in een plaatselijk nieuwsblad van een nieuwe vereniging etc. etc..  Uit welke personen de commissie bestond die een oprichtingsvergadering moest beleggen, de datum, agendastukken etc.,  hiervan zijn geen schriftelijke documenten bekend. Wel werd besloten dat G. Schäperclaus deze vergadering zal leiden en D. Sanders zal notuleren.

 

Donderdag 10 januari 1924. Eerste algemene ledenvergadering in 'Ons Huis', Kerkstraat. Aanvang half 8. Aanwezig zijn 29 leden. G. Schäperclaus heeft de leiding en D. Sanders is notulist. Het voorgestelde reglement wordt goedgekeurd. Als bestuursleden worden gekozen : J.H.J. Huiskes, A. Pelle, G.A. Markerink, D. Sanders en H.J. Weeink. Totaal dus 5 bestuursleden. Er wordt besloten in maart een keuring te houden voor foktomen en  in de loop van het jaar een wedvlucht voor duiven. Tevens een abonnement op het orgaan Kleinveeteelt te nemen, kosten f. 5.- per jaar, bij een contract voor minstens 22 abonnementen.

In deze vergadering worden verder de namen van : H.F. Pelle, Thijsen, A.J. Theuns, Burgers, Wansink, Fentsham, Meijer, D. Schäperclaus, A. Kruidenier en Zuidinga genoemd.

 

In Nederland bestonden reeds de Nederlandse Konijnenfokkersbond ( NKB ), de Nederlandse Pluimveebond (NPB) en de Nederlandse Bond van Sierduivenfokkers (NBS). Met als overkoepelend orgaan de Raad van Beheer en Toezicht.

 

Dinsdag 15.1.1924.
Eerste bestuursvergadering bij A. Pelle. Tijdens deze vergadering worden de bestuursfuncties verdeeld. Voorzitter – J.H.J. Huiskes, secretaris – H.J. Weeink, penningmeester – G.A. Markerink, 2e secretaris – A. Pelle en 2e penningmeester –  D. Sanders.

De keuring in maart komt te vervallen. De wedvlucht voor de duiven komt ook ter sprake. Kosten 10 cent per duif. Er zal contact worden opgenomen met keurmeester E. Damstra te Neede voor de keuring in het najaar. Voorstel vast alcoholvrij vergaderlokaal. Gevraagd zullen worden : Elim, Ons Huis, St. Anthoniusschool en de bewaarschool.

 

Bestuursvergadering 30.1.1924.
Aansluiting bij Nederlands Merkenbureau. Contributie leden f. 2.50 of f. 1.—buiten mededinging naar prijzen. De eerste wedvlucht voor duiven zal worden gehouden op zondag 30.4.24. A. Pelle zal een verzendkooi maken. Keurmeester E. Damstra wil de hoenderkeuring voor tomen verzorgen. Kosten f. 5.- tot  f. 7.50. Pelle zal hem vergezellen en dan tevens de dieren merken. Zal hiervoor een proef nemen met een schoenmakerstang. De vergaderzaal wordt Ons Huis. Kosten  per vergadering f. 2.-. Op 30 januari 1924 heeft de vereniging reeds 46 leden.

 

Algemene ledenvergadering op 8.2.1924.
Voor de wedvlucht van duiven op zondag 13 april moeten deze op zaterdag vòòr 15.00 uur zijn gebracht bij A. Pelle. Totaal maximum 25 duiven. Met de trein zullen deze dan naar Doetinchem worden gebracht en daar door de dienstdoende stationschef op zondag op een afgesproken tijdstip worden  gelost. (Voorzitter Huiskes was stationschef in Eibergen en woonde in een dubbele woning (reeds afgebroken) bij de ingang van het KTV-terrein. In zijn lange achtertuin hield hij veel kippen).

 

Bestuursvergadering 20.2.1924.
Er zal worden ingeschreven op een 2e hands broedmachine van de eierbond voor f. 21.01. Indien dan eigendom van de vereniging wil A. Pelle zich beschikbaar stellen hiermee gedurende 3 weken te broeden tegen een vergoeding van f. 10.-.

 

Ledenvergadering 27.3.1924.
Keurmeester E. Damstra wil ook wel de duiven keuren. De vereniging schaft een spuitinstallatie aan voor het uitspuiten van de hokken. De kosten bedragen 25 cent per hok en voor elke hok extra 10 cent. 1e sproeier wordt J.G. Olthof. J.H. Schut wordt reservesproeier. De broedmachine is gekocht voor f. 21.01. Zoals afgesproken zal A. Pelle een vergoeding van f. 10.- ontvangen voor het 1e broedsel. De foktoomkeuring door keurmeester E. Damstra is uitgevoerd. Echter nog veel slechte tomen. De goedgekeurde tomen zijn overigens van prima kwaliteit.

 

Algemene jaarvergadering op 25.01.1925 en Eerste  Jaarverslag.
De ontvangsten van de 1e tentoonstelling in oktober/november 1924 waren f. 979.88. De uitgaven f. 748.43. De burgemeester van Eibergen, de heer J.P.A. Wilhelm,  opende deze tentoonstelling. De kascontrole was  verricht door A.J. Theuns en G. Schäperclaus. Het voordelig verenigingssaldo over 1924 bedroeg f. 324.76.

Bij  de bestuursverkiezing stelt A. Pelle zich niet herkiesbaar. G.A. Markerink stelt zich alleen herkiesbaar indien er een loper voor de contributie wordt aangesteld.

Bij inschrijving worden de leden vervolgens in de gelegenheid gesteld tegen een bepaald bedrag zich beschikbaar te stellen als kwitantieloper. Voor Rekken stelt J.A. Kerkemeijer, voorlopig voor 1 jaar, zich gratis beschikbaar.

Voor Eibergen komen 2 briefjes binnen. A. Klein Bruinink is het laagst – f. 8.-. Het bestuur zal zich hierover beraden.

J.A. Kerkemeijer wordt als bestuurslid gekozen.

Besloten wordt tot aanschaf van 2 raszuivere witte fokhanen en wel groot leghorn en groot wyandotte.

Tevens wordt besloten een legwedstrijd te organiseren , f. 10.- per toom van 5 kippen. Te beginnen op 1 oktober 1925.

De aan te kopen fokhanen zullen geplaatst worden bij die personen die de beste foktomen hebben op aanwijzing van de keurmeester. De broedeieren zullen voor een speciale prijs voor de leden beschikbaar worden gesteld.

Op voorstel van J.H. Schut wordt een kistje sigaren aangeboden aan bestuur en commissie van bijstand.

 

Bestuursvergadering 29.1.1925.
Besloten wordt tot aankoop van 1 wit groot wyandottehaan van N.V. Hoenderpark Kralingen te Rotterdam voor f. 10.- en 1 wit groot leghornhaan van fa. Paul Neumann voor f. 8.-.

 

Ledenvergadering 20.2.1925.
P.B. Vaags wil legwedstrijd leiden voor f. 10.- per toom (van 6 kippen) per jaar. Johan Schäperclaus haalt de contributie in Eibergen op voor f. 4.- per jaar. Broedeieren van nieuwe hanen en foktomen zullen 15 cent kosten. Voor niet-leden 25 cent. De broedmachine wordt verkocht aan G. Schäperclaus voor f. 30.02. De duivenfokkers zeuren steeds om aanschaf van een klok door de vereniging. Dit is reeds afgewezen in een vorige vergadering. De duivenfokkers zijn zelf niet aktief. Hoe verder de afstand, hoe minder duiven er worden opgegeven. Kost dan wel extra geld.

 

Vergadering 23.6.1925.
Op voorstel van J.H.J. Huiskes- voorzitter, wordt besloten tot aansluiting van Nut en Sport bij de ONETO te Enschede. (Heette toen nog Pluimveevereniging Enschede).

 

Vergadering 22.1.1926.
Voorzitter Huiskes zijn vrouw is reeds geruime tijd ziek. De laagste inschrijver voor hok legwedstrijd werd Johan ten Broeke voor de prijs van f. 215.-. (Hok bestond uit 3 gedeelten, 3 tomen van 6 kippen in elk hok).

 

Vergadering 26.3.1926.
De vereniging telt ook reeds konijnenfokkers. Bij verloting wint G. Schäperclaus een Roodoogpool voedster, Zuidinga een Roodoogpoolram, Smit een Lotharingervoedster en Emsbroek een Lotharingerram.

 

Vergadering 10.9.1926.
De legwedstrijd is een volslagen mislukking geworden. De ontvangsten voor 9 tomen bedroegen f. 90.- en de uitgaven f. 125.-. Veel kippen ziek en 6 dood. J.H. Schut wil 2e legwedstrijd uitvoeren.

 

Jaarvergadering 16.2.1927.
Ook de 2e legwedstrijd is een totale mislukking geworden, ook administratief. Bij de kontrole van de lijsten bleek een kip na de dood nog eieren te kunnen leggen!!. In 1926 werden 526 kippen geënt tegen pokken en difterie à 10 cent per kip. Voorzitter Huiskes ontvangt een wandelstok.

 

Tentoonstelling 1929. Groot Zevert uit Beltrum wordt de eerste definitieve winnaar van een wisselbeker.

 

In 1930 worden 80 renteloze aandelen uitgegeven voor de aankoop van tentoonstellingskooien. In de vergadering van 10 juni 1931 wordt stevige kritiek geuit op het gedrag van enkele helpers tijdens de keuring. Zij zouden zich teveel met de keuring hebben bemoeid.

 

Vergadering 22.5.1935.
Voorzitter J.H.J. Huiskes treedt af wegens vertrek naar Eindhoven en  aanvaarding van een nieuwe functie. Ontvangt een boekenkast met rooktafel. Huiskes heeft geen enkele bestuurs- of ledenvergadering verzuimd.

 

In de jaarvergadering van 3.2.1937 wordt het bestuur uitgebreid tot 7 personen.

 

In 1942 werd begonnen met het tatoeëren van konijnen. De eerste tatoeëerders waren G.J. Marsman en H. Wevers. ( Beiden Hollanderfokkers ). Dekkers-Groenlo overleden. Was één der grootste hoenderfokkers.

 

Op 23 september 1950 treedt de NKB uit de Raad van Beheer. Heeft grote  consequenties voor veel gemengde verenigingen en speciaalclubs !!. Nut en Sport blijft Raad van Beheer trouw.

 

Echter op 1 september 1971 wordt de Federatie voor Kleindierenteelt (FK) opgericht en sluiten de gelederen zich weer.

 

Voor het tentoonstellen van de dieren heeft Nut en Sport altijd een eigen kooienpark gehad en dit steeds naar behoefte aangepast v.w.b. aantallen en maten. De kooien waren o.m. opgeslagen in een ruimte bij café Tijink, de A.B.T.B. en later in een loods bij Pierik aan de Warfendijk. In de oorlog van 40-45 waren de kooien opgeslagen in een gemeentelijkje ruimte. De bakken zijn toen door de Duitsers gebruikt om er brandhout van te maken.

 

De tentoonstellingen van Nut en Sport zijn in de loop der jaren gehouden in de volgende ruimten en gebouwen in Eibergen: Blikken loods in de Kerkstraat, ongeveer tegenover de Protestantenbond, Synagoge (hoek Laagte/Kerkstraat), Ons Huis, Oude gymnastieklokaal op de Hagen, het Wapen van Eibergen, Zaal Kroneman, Hotel de Kroon (Palsenbarg), het Gymlokaal (Bartelinklokaal) nu Jumbo, en de Pickerhal.

 

Vanaf 1994 hebben Nut en Sport Eibergen en Kanarie-en exotenvereniging de Berkel altijd met wederzijds plezier hun jaarlijkse tentoonstelling gehouden in de Pickerhal

 

Bij statutenwijziging d.d. 3 februari 1994, is de naam van de vereniging gewijzigd in : Kleindierensportvereniging Nut en Sport. 

 

Bij notariële akte is de vereniging per 31 oktober 2013 opgeheven.

 

Bij notariële akte  is de vereniging met ingang van 1 november 2013 gefuseerd met de Groenlose Pluimvee- en Kleindierenvereniging.

 

De nieuwe naam van deze vereniging is: 'Kleindierenvereniging Oost Achterhoek', statutair gevestigd te Eibergen in de gemeente Berkelland. 

 

Eibergen, 13 februari 2015.                                                        G.H. Wormgoor.